- Αντίλλες
- Μεγάλο νησιωτικό σύμπλεγμα της Καραϊβικής θάλασσας, το οποίο αποτελείται από μια μακρά σειρά μεγάλων και μικρών νησιών, που εκτείνονται σε τοξοειδή διάταξη, από τη Φλόριντα των ΗΠΑ έως τις ανατολικές ακτές της Βενεζουέλας. Οι Α. ορίζουν στα Α και στα Β την Καραϊβική θάλασσα, που αποκαλείται και Θάλασσα των Αντιλλών, και αποτελούνται από δύο ξεχωριστές ομάδες νησιών: τις Μεγάλες και τις Μικρές Α. Στις Μεγάλες ανήκουν η Κούβα, η Τζαμάικα, η Ισπανιόλα (Αϊτή και Δομινικανή Δημοκρατία), το Πόρτο Ρίκο και μικρότερα γειτονικά νησιά. Στις Μικρές A. ανήκουν τα νησιωτικά συμπλέγματα των Υπήνεμων (Leeward) και των Προσήνεμων (Winard) νησιών, που αποτελούνται από περίπου χίλια νησάκια. Μάλλον ως επέκταση της επωνυμίας παρά για λόγους γεωγραφικούς ή γεωλογικούς, συνηθίζεται να συγκαταλέγονται στις A. και τα νησιά Μπαχάμες, που βρίσκονται στο ίδιο υποθαλάσσιο ηπειρωτικό βάθρο με τη Φλόριντα, καθώς και τα νησιά που βρίσκονται κοντά στην ακτή της Νότιας Αμερικής, όπως το Κουρασάο και το Τρινιντάντ. Οι Α. είναι τμήματα παλαιάς ξηράς που ένωνε τη Βόρεια με τη Νότια Αμερική· είναι σχεδόν όλες ορεινές· σε μεγάλο μέρος αποτελούνται από ασβεστολιθικά εδάφη, υπάρχουν όμως και ηφαιστειογενή νησιά με επιβλητικές ακόμη ηφαιστειακές εκδηλώσεις. To κλίμα τους είναι καθαρά τροπικό, η γειτνίαση όμως με τη θάλασσα μετριάζει τους μεγάλους καύσωνες και η βλάστηση είναι άφθονη. Σήμερα, σχεδόν όλα τα μεγάλα νησιά έχουν αποκτήσει την ανεξαρτησία τους: η Ισπανιόλα έχει μοιραστεί σε δύο δημοκρατίες, την Αϊτή και τη Δομινικανή Δημοκρατία, η Κούβα, η Τζαμάικα, η Μπαρμπάντος, η Τρινιντάντ και Τομπάγκο. Το Πόρτο Ρίκο είναι αυτόνομο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών (Estado Libre asociado),από τις οποίες εξαρτώνται και οι νοτιοδυτικές Παρθένες νήσοι. Στις A. ανήκουν τα νησιά Μπαχάμες, η Κέιμαν, τα Ταρκς και Κάικος, η Μονσερά, τα βορειοανατολικά Παρθένα νησιά, το νησιωτικό σύμπλεγμα Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, ο Άγιος Χριστόφορος (ή Σεν Κιτς) και το Νέβις, το Σομπρέρο, η Ντομίνικα, η Γκρενάντα, η Αγία Λουκία (Σάντα Λουσία), ο Άγιος Βικέντιος (Σεν Βίνσεντ), η Ανγκουίλα, η Μαρτινίκα κ.ά.
Ιστορία. Τα μεγαλύτερα νησιά του συγκροτήματος των Α. τα ανακάλυψε o Χριστόφορος Κολόμβος στα δύο ταξίδια του· το πρώτο αμερικανικό έδαφος που αντίκρισε και στο οποίο πάτησε το πόδι του ήταν το νησί Σαν Σαλβαδόρ (το σημερινό Γουότλινγκ) στις Μπαχάμες. Πρώτοι κατέλαβαν τις Α. οι Ισπανοί και υποδούλωσαν τους ιθαγενείς πληθυσμούς, Αραουάκες και Καρίβες. Το μέγεθος όμως του γεωγραφικού χώρου που κατέχουν οι Α. και ο κατακερματισμός τους εμπόδισαν τους Ισπανούς να ασκήσουν ουσιαστικό έλεγχο και επομένως να εξασφαλίσουν πλήρη κυριαρχία στην περιοχή. Έτσι, οι μπουκανιέροι και οι πειρατές βρήκαν την ευκαιρία να εγκαταστήσουν σε μερικά νησιά βάσεις για τις εξορμήσεις τους. Αργότερα, οι αποικιακές διαμάχες μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων οδήγησαν σε διανομή των νησιών. Θύματα των πολέμων με τους κονκισταδόρες, οι Αραουάκες και οι Καρίβες εξαφανίστηκαν με τον καιρό και έτσι οι Ευρωπαίοι αποικιστές αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν Αφρικανούς δούλους. Η κατάργηση της δουλείας οδήγησε σε σημαντική μετανάστευση Ινδιάνων εργατών· έτσι εξηγούνται η ποικιλία και η ανάμειξη των σημερινών πληθυσμών των νησιών. Σήμερα, σχεδόν όλα έχουν αποκτήσει την ανεξαρτησία τους.
Φωτογραφία της Τζαμάικα από δορυφόρο της ΝΑΣΑ, τον Ιούλιο του 1997, από ύψος 302 χλμ. Η Τζαμάικα είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί των Αντιλλών και βρίσκεται στο κέντρο του νησιωτικού συμπλέγματος της Καραϊβικής (φωτ. NASA, earth.jsc.nasa.gov).
Dictionary of Greek. 2013.